آشنايي بيشتر با دستگاه اتوكلاو بخار
فوريه 20, 2021 0
اگر در آزمايشگاه، مطب دندانپزشكي، بيمارستان و اينگونه مكان‌ها مشغول به كار هستيد، حتما واژه‌ي اتوكلاو را شنيده‌ايد و ممكن است تجربه‌ي كار با دستگاه اتوكلاو را نيز داشته باشيد.
اتوكلاو بخارتجهيزي است كه نه تنها در حوزه پزشكي و آزمايشگاهي، بلكه در صنعت نيز براي سترون‌سازي و آلودگي زدايي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و براي استريل كردن مواد و تجهيزات كاربرد دارد.
همچنين گاهي نياز است زباله‌هاي عفوني نيز قبل از دفع، ضدعفوني شوند. اتوكلاو كردن زباله‌هاي عفوني باعث مي‌شود تا حين حمل و نقل و دفع، مسئولين جمع آوري زباله در معرض خطر آلودگي كمتري قرار گيرند.
اگر كاربر، تكنسين يا اپراتوري كه با دستگاه اتوكلاو كار ميكند، مراحل مختلف فرآيند اتوكلاو كردن را درك كند، كارايي و عملكرد بهتري خواهد داشت. به همين دليل در اين مطلب قصد داريم تا شما را با دستگاه اتوكلاو و نحوه‌ي اتوكلاو كردن آشنا كنيم.
اما پيش از هرچيز بايد گفت كه استريل كردن مطلق مواد يا تجهيزات امكان‌پذير نيست و كارايي هر فرآيند استريليزاسيون به ماهيت محصول، ميزان و نوع آلودگي بستگي خواهد داشت.
آشنايي با مفاهيم سترون‌سازي (استريليزاسيون)، ضدعفوني و گندزداييبخوانيد
تاريخچه اتوكلاو
براي آشنايي بهتر با دستگاه اتوكلاو بخار، اجازه دهيد ابتدا مروري بر تاريخچه‌ي آن داشته باشيم.
چارلز چمبرلند
شكل 1.چارلز چمبرلند، مخترع دستگاه اتوكلاو
از قرن ۱۶ام ميلادي، از بخار آب براي از بين بردن بيماري و عفونت استفاده مي‌شد. اما در سال ۱۸۷۹ ميلادي، شخصي به نام چارلز چمبرلند (Charles Chamberland) براي اولين بار دستگاه اتوكلاو را اختراع نمود. از آن زمان تا كنون اصول و روش‌هاي استريل كردن توسط بخار تقريبا دست نخورده باقي مانده و تغيير چنداني نكرده است. در حقيقت، بيشتر پيشرفت‌هاي عمده در فناوري اتوكلاو، به جاي تغيير در روند اتوكلاو كردن، حول نظارت بر ايمني دستگاه اتوكلاو صورت گرفته است.
شايد علت نام‌گذاري اتوكلاو نيز برايتان جالب باشد. اين كلمه فرانسوي است كه از ۲ واژه‌ي “auto” به معناي اتوماتيك و “clvis” به معناي قفل گرفته شده است. تركيب اين ۲ واژه دستگاهي را توصيف ميكند كه هنگام افزايش فشار به طور خودكار قفل مي‌شود.
انواع اتوكلاو
اتوكلاوها انواع مختلفي دارند اما در حقيقت اصول كار تمامي آنها يكسان است. اتوكلاوهاي روميزي معمولا در آزمايشگاه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند، در حالي كه اتوكلاوهاي بيمارستاني اغلب بسيار بزرگ هستند. در شكل ۲ انواع رايج اتوكلاوها را نشان داده‌ايم.
انواع رايج اتوكلاو
شكل 2. انواع رايج اتوكلاو
سترون سازي با اتوكلاو: استفاده از بخار براي از بين بردن ميكروارگانيسم‌ها
شايد برايتان جالب باشد:
دناتوره شدن در حققيت تغيير شكل پروتئين و اسيدهاي نوكلئيك وجود در سلول‌ها استكه بر اثر تغيير عوامل محيطي مانند PH و دما رخ مي‌دهد. دناتوره شدن با نام واسرِشتن نيز شناخته مي‌شود.
قرار گرفتن ميكروارگانيسم‌ها در معرض بخار تحت فشار باعث دناتوراسيون آنزيم‌ها و پروتئين‌هاي ساختاري آنها مي‌شود. به اين معنا كه پيوندهايي كه سبب پايدار شدن پروتئين‌هاي يك ارگانيسم مي‌شوند، در اثر حرارت نابود يا دناتوره مي‌شوند. اين موضوع دقيقا همان چيزي است كه درون دستگاه اتوكلاو رخ مي‌دهد.
استريل كردن مواد و تجهيزات به كمك دستگاه اتوكلاو، به كنترل دقيق زمان، دما و فشار نياز دارد. معمولا در شرايط استاندارد، مواد و تجهيزات در دماي ۱۲۱ الي ۱۲۴ درجه سانتيگراد و به مدت ۱۵ دقيقه تحت فشار ۲۰۰ كيلوپاسكال اتوكلاو مي‌شوند. اما گاهي اوقات نيز اين شرايط ممكن است به صورت زير جايگزين شوند:
جدول ۱: رابطه بين دما، فشار و زمان در اتوكلاو بخاركردن
دما (°C) فشار تقريبي مناسب (kPa) حداقل زمان استريل كردن
۱۲۶ الي ۱۲۹ ۲۵۰ (حدود ۲/۵ اتمسفر) ۱۰ دقيقه
۱۳۴ الي ۱۳۸ ۳۰۰ (حدود ۳ اتمسفر) ۵ دقيقه
atm = 101 325 Paء۱
نكته: حداقل زمان استريل كردن كه در جدول ۱ ذكر شده است، بايد از زماني محاسبه گردد كه تمام مواد به دماي لازم رسيده باشند.
آشنايي بيشتر با دستگاه اتوكلاو
فوريه 20, 2021 0
اگر در آزمايشگاه، مطب دندانپزشكي، بيمارستان و اينگونه مكان‌ها مشغول به كار هستيد، حتما واژه‌ي اتوكلاو را شنيده‌ايد و ممكن است تجربه‌ي كار با دستگاه اتوكلاو را نيز داشته باشيد.
اتوكلاو تجهيزي است كه نه تنها در حوزه پزشكي و آزمايشگاهي، بلكه در صنعت نيز براي سترون‌سازي و آلودگي زدايي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و براي استريل كردن مواد و تجهيزات كاربرد دارد.
همچنين گاهي نياز است زباله‌هاي عفوني نيز قبل از دفع، ضدعفوني شوند. اتوكلاو كردن زباله‌هاي عفوني باعث مي‌شود تا حين حمل و نقل و دفع، مسئولين جمع آوري زباله در معرض خطر آلودگي كمتري قرار گيرند.
اگر كاربر، تكنسين يا اپراتوري كه با دستگاه اتوكلاو كار ميكند، مراحل مختلف فرآيند اتوكلاو كردن را درك كند، كارايي و عملكرد بهتري خواهد داشت. به همين دليل در اين مطلب قصد داريم تا شما را با دستگاه اتوكلاو و نحوه‌ي اتوكلاو كردن آشنا كنيم.
اما پيش از هرچيز بايد گفت كه استريل كردن مطلق مواد يا تجهيزات امكان‌پذير نيست و كارايي هر فرآيند استريليزاسيون به ماهيت محصول، ميزان و نوع آلودگي بستگي خواهد داشت.
آشنايي با مفاهيم سترون‌سازي (استريليزاسيون)، ضدعفوني و گندزداييبخوانيد
تاريخچه اتوكلاو
براي آشنايي بهتر با دستگاه اتوكلاو بخار، اجازه دهيد ابتدا مروري بر تاريخچه‌ي آن داشته باشيم.
چارلز چمبرلند
شكل 1.چارلز چمبرلند، مخترع دستگاه اتوكلاو
از قرن ۱۶ام ميلادي، از بخار آب براي از بين بردن بيماري و عفونت استفاده مي‌شد. اما در سال ۱۸۷۹ ميلادي، شخصي به نام چارلز چمبرلند (Charles Chamberland) براي اولين بار دستگاه اتوكلاو را اختراع نمود. از آن زمان تا كنون اصول و روش‌هاي استريل كردن توسط بخار تقريبا دست نخورده باقي مانده و تغيير چنداني نكرده است. در حقيقت، بيشتر پيشرفت‌هاي عمده در فناوري اتوكلاو، به جاي تغيير در روند اتوكلاو كردن، حول نظارت بر ايمني دستگاه اتوكلاو صورت گرفته است.
شايد علت نام‌گذاري اتوكلاو نيز برايتان جالب باشد. اين كلمه فرانسوي است كه از ۲ واژه‌ي “auto” به معناي اتوماتيك و “clvis” به معناي قفل گرفته شده است. تركيب اين ۲ واژه دستگاهي را توصيف ميكند كه هنگام افزايش فشار به طور خودكار قفل مي‌شود.
انواع اتوكلاو
اتوكلاوها انواع مختلفي دارند اما در حقيقت اصول كار تمامي آنها يكسان است. اتوكلاوهاي روميزي معمولا در آزمايشگاه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند، در حالي كه اتوكلاوهاي بيمارستاني اغلب بسيار بزرگ هستند. در شكل ۲ انواع رايج اتوكلاوها را نشان داده‌ايم.
انواع رايج اتوكلاو
شكل 2. انواع رايج اتوكلاو
سترون سازي با اتوكلاو: استفاده از بخار براي از بين بردن ميكروارگانيسم‌ها
شايد برايتان جالب باشد:
دناتوره شدن در حققيت تغيير شكل پروتئين و اسيدهاي نوكلئيك وجود در سلول‌ها استكه بر اثر تغيير عوامل محيطي مانند PH و دما رخ مي‌دهد. دناتوره شدن با نام واسرِشتن نيز شناخته مي‌شود.
قرار گرفتن ميكروارگانيسم‌ها در معرض بخار تحت فشار باعث دناتوراسيون آنزيم‌ها و پروتئين‌هاي ساختاري آنها مي‌شود. به اين معنا كه پيوندهايي كه سبب پايدار شدن پروتئين‌هاي يك ارگانيسم مي‌شوند، در اثر حرارت نابود يا دناتوره مي‌شوند. اين موضوع دقيقا همان چيزي است كه درون دستگاه اتوكلاو رخ مي‌دهد.
استريل كردن مواد و تجهيزات به كمك دستگاه اتوكلاو، به كنترل دقيق زمان، دما و فشار نياز دارد. معمولا در شرايط استاندارد، مواد و تجهيزات در دماي ۱۲۱ الي ۱۲۴ درجه سانتيگراد و به مدت ۱۵ دقيقه تحت فشار ۲۰۰ كيلوپاسكال اتوكلاو مي‌شوند. اما گاهي اوقات نيز اين شرايط ممكن است به صورت زير جايگزين شوند:
جدول ۱: رابطه بين دما، فشار و زمان در اتوكلاو كردن
دما (°C) فشار تقريبي مناسب (kPa) حداقل زمان استريل كردن
۱۲۶ الي ۱۲۹ ۲۵۰ (حدود ۲/۵ اتمسفر) ۱۰ دقيقه
۱۳۴ الي ۱۳۸ ۳۰۰ (حدود ۳ اتمسفر) ۵ دقيقه
atm = 101 325 Paء۱
نكته: حداقل زمان استريل كردن كه در جدول ۱ ذكر شده است، بايد از زماني محاسبه گردد كه تمام مواد به دماي لازم رسيده باشند.
برچسب:
اتوكلاو بيمارستاني،
اتوكلاو ايراني،
اتوكلاو كلاسb،
،
ادامه مطلب
امتیاز دهید:
رتبه از پنج:
0
بازدید:
